Chuyện buồn của gia đình bác sáng kiến Ba Phi.

"Đường được trải nhựa đến nhà bác Ba Phi cho thấy Nhà nước rất quan tâm đến dự án mang ý nghĩa văn hóa của vùng

Ảnh:  Duy Khang  bàn bạc với  VnExpress. Khi Nhà nước đầu tư lộ nhựa vào Lung Tràm, lên phương án xây khu tưởng vọng bác Ba Phi thì mẹ bà xung đột với các con. Khi ấy gia đình cơ cực, ngày vỡ hoang tìm miếng cơm manh áo nhưng đêm đến ông tham dự đờn ca vui vẻ với láng giềng.

Giận mẹ, bà Dung dựng nhà lá ở riêng. Tại hội thảo quốc tế về tiếu lâm dân gian Ba Phi được Bộ Văn hóa thông báo tổ chức 10 năm trước, các nhà nghiên cứu đều cho rằng tiếu lâm Ba Phi mang đậm phong vị của làng quê Nam Bộ. Mẹ tranh chấp đất với các con, tòa đã có phán quyết nhưng mẹ tiếp kiến khiếu kiện", bà Dung cho biết. Lúc đầu Ba Phi không đồng ý nhưng vợ nhiều lần nài nỉ nên ông đồng ý ở với cô gái Khmer.

Lẽ ra công trình xây dựng cùng lúc với khu tưởng vọng cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu ở Bạc Liêu nhưng vì gia đình bà Anh tranh chấp đất nên chưa sao giờ khởi công được", ông Tiên cho biết thêm. Dân miền Tây không xa lạ với bác Ba Phi bởi ông là nhân vật trong văn học dân gian gắn liền với những mẩu chuyện cười mộc mạc.

Bà cho rằng nếu gia đình không mâu thuẫn nhau thì khu tưởng vọng bác Ba Phi đã được xây dựng. Năm 2003, Ba Phi được Nhà nước truy tặng danh hiệu Nghệ dân chúng gian và tỉnh Cà Mau đã đầu tư dự án xây dựng khu tưởng niệm ông.

Duy Khang. Ảnh:  Duy Khang  Sống với vợ cả không có con, đêm đêm Ba Phi kéo đờn não ruột

Sinh năm 1884, đến tuổi "bẻ gãy sừng trâu", Phi cao lớn hơn người.

Đường vào khu mộ bác Ba Phi với 2 người vợ. Vài năm sau, Cà Cham sinh cho Ba Phi 3 người con gái rồi bệnh mất khi mới 24 tuổi. Theo bà Dung, trước khi mất cha bà đã chia đất đầy đủ cho 2 con gái, 3 con trai và mọi người đều có sổ đỏ. Ông được mọi người quý mến bởi tính tình vui vẻ, khảng khái và đặc biệt là luôn kể chuyện dí dỏm vấn người nghe. Thửa đất cỏ mọc um tùm cạnh nhà bà Nguyễn Thị Anh là nơi bác Ba Phi cất nhà ở cùng con cháu đến cuối đời (hưởng thọ 80 tuổi).

Thấy Phi khỏe mạnh, thiệt thà nên Hương quản Tế giàu nhất vùng nhận vào làm mướn rồi gã ái nữ Trần Thị Lữ kém ông 6 tuổi. Ở tuổi 58, bà sống độc thân và cất nhà ở riêng vì tranh chấp đất với mẹ. Đối với con trai đích tôn Nguyễn Tứ Hải, mẹ ông này gặp Ba Phi rồi mang bầu trong những lần Hương quản Tế cho rể chở cá bán tận Mỹ Tho.

Tiếng cười sảng khoái vui tươi, gắn chặt với đồng ruộng, chim thú, cây rừng, có giá trị nghệ thuật cao. Thương rể chăm chỉ, cha vợ cắt đất cho Ba Phi đến 500 mẫu. "Chính quyền vận động mẹ mang di ảnh ông nội đặt lên bàn thờ nhưng không được.

Trong căn nhà vách tôn nền đất thờ Ba Phi với hai người vợ, di ảnh nghệ nhân có tài kể chuyện thổi phồng gắn với đồng bưng miệt rừng U Minh đã bị gia chủ giấu mất

Tỉ dụ chuyện rắn tát đìa bắt cá, chọi đá làm tàu bay rơi, leo cây ớt té gãy chân, le le tập thể dục, tàu rùa chạy nhanh như tàu máy, rắn hổ mây tát nước khô cả đìa cá, lúa nở dưới nước, nếp dẻo đến mức treo được con chó trên xiên nhà, chim chóc bay rần rần che mát cả góc trời, cá rô ăn xoài nhiều nên nấu canh chua không cần dầm me hay chuột vừa chắp tay sau đít vừa hứng lúa.

Ông Hải có 5 người con, vợ là bà Nguyễn Thị Anh (81 tuổi) sống một mình vì mâu thuẫn với con gái lớn Nguyễn Thị Dung.

Bà Dung là cháu nội lớn nhất của bác Ba Phi. Sợ ông buồn, bà Lữ bàn cách cưới vợ cho chồng. Net  , Chủ tịch UBND xã Khánh Hải Trần Triều Tiên khẳng định duyên cớ chậm tiến độ xây dựng khu tưởng vọng bác Ba Phi là do gia đình bà Anh chưa giải quyết xong tranh chấp đất.

# Gian Nguyễn Long Phi (bác Ba Phi) sinh sống đến cuối đời. Ảnh:  Duy Khang  Qua khỏi trọng tâm xã Khánh Hải (Đầm Dơi, Cà Mau) gần 5 km, cuối con đường nhựa ở ấp Lung Tràm là nơi cố nghệ quần chúng. Không qua lại với con gái lớn, bà Anh thẳng băng khóa cửa nhà đi đâu không ai rõ. Sau đó ông hiến lại cho chính quyền, chừa hơn 50 ha cho con cháu canh tác. Tá điền gọi bà là Ba Lữ nên từ đó về sau mọi người gọi Phi bằng Ba Phi theo thứ của vợ.

Chiến tranh loạn lạc, Ba Phi mất đi hai con gái, người còn lại đang sống ở huyện Trần Văn Thời. Căn nhà này có bàn thờ nghệ quần chúng gian nhưng di ảnh Ba Phi được chủ nhân gỡ xuống và thẳng tuột khóa cửa ngoài.