Như nhiều nhóm sáng tác ở các trường khác
Dù ông có xuất bản tiếp hàng chục đầu sách văn xuôi sau này cũng vậy! Bởi ông có viết gì thì vẫn với một tâm hồn thơ ấy. Nhưng cũng có vài sự kiện đặc biệt. Trần Nhật Lam trên các trang báo… Thời đó. NXB Văn hóa). Không có giải. Dạng thơ đúng thể tạng của anh mới được in ra. Có một trường hợp một tác phẩm vừa được nhiều phiếu yêu cầu trao giải thưởng cao nhất. Tập I. Khỏi lao hạch anh lại bị lao phổi.
Anh nhận ra chính mình là hồ ly tinh tự ăn xương tủy mình mà sống. Số phiếu "vị nghệ thuật" sẽ bị rút lại. Nơi anh đặt nhiều tâm lực nhất vẫn là thơ! khung cảnh buổi tọa đàm và ra mắt sách "Hà Nội rong ruổi quanh quẩn" của cố nhà thơ Băng Sơn do NXB Kim Đồng và Hội Nhà văn Hà Nội tổ chức (Hà Nội.
Người viết không thận trọng khi viết về người nghèo. Đến 1984 anh mới in chung tập thơ với Lữ Giang và Nguyễn Xuân Thâm ("Nắng bên sông".
Băng Sơn còn đọc được quan điểm của nhà thơ Nguyễn Viết Lãm trong cuốn "Nửa thế kỷ báo Văn Nghệ" kể về cuộc chấm thi này: "Hội đồng giám khảo làm việc nghiêm chỉnh và công bằng. Phải cảm lại. Không sa đọa. "Người đã khói sương" là tập tùy bút viết về thị trấn Cẩm Giàng với những con người sống leo teo.
Có sự chuyên cần chi chút tư liệu như cụ Nguyễn Văn Uẩn (Hà Nội nửa đầu thế kỷ XX) nhưng lại được thổi vào đó cái xúc cảm hào phóng nghệ sĩ. Nhưng đó là tập trường ca đáng được in ra".
Cả Xuân Diệu và tôi đã nhận là thơ hay. Rồi càng về sau. Suốt đêm "cậu giáo" chỉ làm thơ và viết nhật ký. Vừa lẩy ra những số nhà mang dấu vết người chủ nhà từng lưu danh với Hà Nội nghìn năm văn vật. Thực ra. Hồ ly tinh không phải là vong hồn ngoại nhập. Bây giờ đọc lại. Leo heo một ngọn nến: "Nửa đêm thắp nến gọi ma về".
Nhà cũ của nhà văn Nhất Linh. Số đầu báo đếm trên đầu ngón tay. Những năm chống Mỹ. Phải chăng lúc đó chỉ có nước mắt mà không có nụ cười? Thơ hay. Quen mà lạ. Tôi chỉ muốn tự nhắc mình: Băng Sơn trước tiên là một thi sĩ.
Lại xuất hiện đôi câu hay. Chế Lan Viên (thuở "Điêu tàn"). Rồi được chọn vào "Tuyển tập thơ Việt Nam hiện đại". Nhất là những đêm mất điện. Băng Sơn chỉ làm thơ theo dẫn dắt của linh tính: " Em đã thành không sao cứ về gõ cửa/ Căn hồn xưa …".
Lẫn trong những bài không thể đưa in. Mà thường chỉ cách nơi thị thành vài chục cây số! Phụ lục trường ca "Thị trấn" đại quát thành thơ.
Quả là một lột đáng biểu dương! Các thi sĩ Hoàng Trung Thông. Tôi không cầm được nước mắt. Nhân quần…. Nay là nhà nhiếp ảnh nổi danh. Chừng như ông mang một băn khoăn gì đó. Nguyễn Viết Lãm đều công tâm nhận định đó là tác phẩm hay đáng được giải. Nhiều xúc cảm. Hai loại thể. Gia đình ông nức danh là một lái buôn cau phát đạt. Hàng xóm cứ khen "cậu giáo" siêng năng (Băng Sơn dạy thêm kiếm sống tại một trường tiểu học ở ngõ Hàng Hành).
Hướng thiện. NXB Tác phẩm mới) và đến năm 1992 in chung với Nguyễn Hà ("Thơ hai người". Những câu thơ mang màu sắc Liêu Trai: Đèn lay nghe gió trở mình Tiếng ma loạt soạt gọi tình ngoài cây Nửa đêm là phút đầu ngày Lá rùng sương lạnh người gầy cùng đêm (Nửa đêm chợt tỉnh). Anh càng lưu ý gom những bài báo cùng một vấn đề. Sau chính Nguyễn Viết Lãm theo ý kiến Xuân Diệu đã cho in một chương (chương cuối) vào tùng san Văn nghệ lúc đó.
Cánh trẻ in được bài thơ là khó. Hai nguyên tố không dễ có trong một nhà nghiên cứu. Nó đã giúp cho đời chút xíu lung linh. Trường ca "Thị trấn" được in cùng những tư liệu trên.
Hay viết kịch bản vẫn là chuyện nhất thời. Con phố nhỏ Hàng Bè xưa là Hàng Cau chỉ dài 172 mét. Trong thời kì đó Băng Sơn vẫn làm thơ cho riêng mình. Từ dạng thơ tâm linh ấy mà khi viết trường ca "Thị trấn". Băng Sơn có bài "Tiếng nước Hưng Yên" in báo văn học. Thi sĩ Hoàng Trung Thông một hôm đòi mượn tác giả tập trường ca này. Có nhiều câu thơ đọc lên. Dễ bị coi là cách nhìn miệt thị của tầng lớp trên.
Dường như ban giám khảo người thì muốn tặng giải cao. 2001) như để ghi nhận có thời anh là một cây bút chủ lực trong giới thơ trẻ. Tôi có cảm giác ngòi bút của anh như con ngựa bất kham cứ lồng lên hết trang giấy này đến trang giấy khác.
Thời gian khoảng gần chục năm sau phóng thích Thủ đô. Trên bàn. Nhưng có lúc ta phải suy lại. Anh chuyển sang viết kịch và viết báo. Băng Sơn hầu như ngừng in thơ trên báo.
Căn gác nhỏ phố Cầu Gỗ đèn chong thâu đêm. Nhiều hôm. Bởi trong trường ca. Sự cảnh báo của bệnh không làm anh sinh hoạt điều độ hơn. Và chỉ một lời nhận xét trong cuộc họp bàn. Hai cách tả cho một đề tài như hình với bóng.
Sống trong Hà Nội tạm chiếm. Ở bài viết này. Không biết tắt lúc nào.
Nhiều nghĩ suy. Xuân Diệu. Chúng tôi lập nhóm sáng tác. Đó là trường ca "Thị trấn" của Băng Sơn. Chúng sống trong nhật ký của tác giả. Đó là mấy lời tôi muốn nói với Băng Sơn. Anh vẫn khôi phục lại được tường tận. Mà xét cho cùng. Bùi Minh Quốc. Băng Sơn có những cảm nhận độc đáo: " Con trâu nhai thời kì nuốt vào uất hận/ Để sớm mai kéo địa cầu oằn mình/ Anh nhai em nhức hồn toàn cát sạn/ Hiểu ra thì tóc phếch nỗi mùa đông " (thời kì).
NXB Hội Nhà văn 1993). Anh như ngọn đèn trước gió. Anh đã chỉ ra rẽ ròi hàng chục số nhà từng hệ trọng đến những nhân vật "vang bóng một thời". Chỉ khi có sự đổi mới văn học. Ngoài cửa sổ phòng viết là những tán lá của cây long não cổ thụ rập rờn. Trì trệ. Đó là ký ức của tác giả về nơi sinh thành.
Vừa thơ. Sau này. Nhưng cũng không kém tính chiến đấu và phê phán". Hằng đêm anh trò chuyện với Bồ Tùng Linh trong tĩnh lặng đến gai người. Chỉ có điều trước khi tán phễu. Quyến rũ rẻ tiền… Người luôn "vượt rào" là Băng Sơn.
Ma quái. Nhóm cũng có xu hướng hẳn hoi: Viết những gì thuần khiết. Bên cạnh những chi tiết sắc sảo. Một dịch giả văn học thời ấy. NXB Thanh Niên 1962. Ở anh. Như số 15. Băng Sơn là một cây bút thơ được để ý cùng thời với sự xuất hiện của Ngô Văn Phú.
Những ngày trọng bệnh thập tử nhất sinh. Thiên về ảo giác tâm linh hơn là phản ảnh hiện thực. Xác thực. Để hiểu một câu thơ có khi phải hiểu một đời người và thể trạng ý thức của tác giả. Mà tôi đã đọc từ trước. Đọc lại. Tôi vẫn nhận là thơ hay và tôi xúc động.
Số 24 là nhà làm bánh gai Đan Quế không kém nức tiếng. Anh có nếp sống không biết chừng mực là gì.
Là một phụ lục trong tập tùy bút "Người đã khói sương" (NXB Văn hóa - thông báo. Người lại muốn đưa anh ra "đánh đòn". Anh ngụp lặn trong văn Liêu Trai. Đặc biệt tôi thích là tập "Trăm ngôi nhà nghệ sĩ Hà Nội" anh vừa giới thiệu tỉ mỉ lịch sử. Nhiều chữ lạ… Sức khỏe của anh không thể không ảnh hưởng đến cách nghĩ cách viết.
10/10/2013). Tôi còn nhớ tác phẩm trữ tình này vừa trào lộng một cách lành mạnh. Chuyển sang cách viết hiện thực. Số 16 là trường dân lập của hai anh em thày giáo Bùi Hữu Đột… Có những chi tiết đã trượt qua bộ nhớ của ngay những người trong phố. Nhiều chặng đời. Nhưng lại không đủ số phiếu khiến các anh day dứt đến hàng chục năm sau… Điều đó cũng không khó hiểu: Có thời lập trường giai cấp được đề cao.
Những: "Bao nét chữ quay cuồng như máu vọt" (Hàn Mặc Tử). Được bạn bè khen ngợi (sau in trong tập "Rạng nắng". Một chủ đề hoặc một hướng tiếp cận thành những cuốn sách dày dặn… về văn hóa ẩm thực. Gợi cảm về những cảnh đời nghèo ngặt lại có xen một đôi câu trào lộng mà người phản bác cho rằng đáng phải được thương cảm. Đặc điểm từng phố cổ.
Nhà văn nhà thơ nào viết bằng máu nóng chẳng tự ăn mòn mình như một ngọn nến. Thơ Hàn Mặc Tử. Thay nhau đóng vai chính trong đoàn kịch Tháng Mười của một số văn nghệ sĩ hoạt động trong Hà Nội tạm chiếm lập ra để chuẩn bị đêm diễn mừng Ngày giải phóng Thủ đô 10 tháng 10/1954.
Anh cùng anh Quang Phùng. Điên mê. Nhưng đóng vai trên sàn diễn. Vừa… tên người yêu. Chúng ùa ra góp với đời một tiếng thơ lạ mà quen. Lúc xã hội chưa nhận. Và đã viết mấy lời sau bản thảo: "Không phải hiện thời tôi mới đọc bản trường ca này. Văn hóa linh tính… của người Hà Nội. Ảm đạm như cuộc sống rất nhiều nơi trên giang san ta lúc đó (trước cách mệnh Tháng Tám 1945).
Anh chuyển được sang văn pháp hiện thực. Ngoài nhật ký là ngổn ngang hàng chục tờ giấy đặc chữ. Nhưng song song cũng có số phiếu đề nghị loại bỏ. Rồi gần 30 năm sau (1988). Anh gây được xôn xao bên lề cuộc thi thơ của tùng san Văn nghệ năm 1961 bằng trường ca "Thị trấn" viết về Cẩm Giàng quê anh.
Thơ Băng Sơn hồi ấy thường là những dòng thơ tình đắm đuối. Với cảm xúc vì những nét đẹp văn hóa của từng lớp. Loằng ngoằng như vẽ bùa. Thực ra.
Lúc được "mở cửa". "Bóng ma Hời quơ dắt nhau đi" (Chế Lan Viên). Ánh nến càng như ma mị. Trước khi tiếp xúc với văn học cách mệnh (từ 1954). Theo ý thích riêng. Tôi đến đánh thức Băng Sơn dậy để đi cà phê. Mang cái tên rất học trò là Hoa Phượng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét